“Preservazione della fertilità attraverso le cellule staminali ovariche in pazienti sottoposte a terapie antitumorali e in donne con insufficienza ovarica precoce”
Le giovani donne sottoposte a trattamento oncologico sono ad alto rischio di infertilità. L’effetto devastante del trattamento antitumorale sulle cellule germinali che porta all’infertilità (CTRI: Cancer Treatment Related Infertility) è ben noto. La CTRI, come l’insufficienza ovarica precoce (POF: Premature Ovarian Failure), diventa una compromissione permanente della vita riproduttiva della donna, soprattutto dopo aver superato il cancro. Secondo le stime ufficiali, in Polonia l’infertilità colpisce più del 20% della popolazione femminile in età riproduttiva. Inoltre, ogni giorno ad almeno 30 giovani donne viene diagnosticato un tumore. Per molte donne, la mancanza di possibilità di maternità causa un drammatico disagio psicosociale.
Il trattamento dell’infertilità per le giovani donne con CTRI o POF primaria si basa attualmente sul tentativo di ottenere cellule riproduttive dopo una precedente stimolazione ormonale. Se è possibile ottenere ovociti, questi vengono valutati morfologicamente e quindi sottoposti a fecondazione per creare embrioni. Se indicato, gli embrioni possono essere sottoposti a una valutazione genetica per individuare eventuali malattie ereditarie (DGP: diagnosi genetica prenatale) e gli embrioni anormali vengono scartati. Gli embrioni che si sviluppano correttamente vengono somministrati all’utero o congelati per una futura somministrazione con una procedura di criotrasferimento. Il più delle volte, tuttavia, nelle donne in trattamento per POF o CTRI, non c’è la possibilità di ottenere ovociti; in queste situazioni, l’unica opzione è quella di utilizzare cellule di donatori non partner, cioè ovociti di un donatore anonimo.
Nelle donne giovani, la conservazione della fertilità per il futuro (Fertility Preservation – FP) è un’altra opzione prima del trattamento del cancro. LA FP …
La FP comprende il congelamento degli ovociti raccolti prima del trattamento del cancro. In molti casi, tuttavia, una limitazione è rappresentata dall’impossibilità per le pazienti oncologiche di sottoporsi a stimolazione ormonale. L’impossibilità di ricorrere alla stimolazione limita significativamente il numero di ovuli che possono essere recuperati come parte della preservazione della fertilità per il futuro. Per questo motivo, un’altra opzione proposta finora per preservare la fertilità delle donne prima del trattamento del cancro è il prelievo della corteccia ovarica. La corteccia ovarica è il luogo in cui gli ovociti maturano nei follicoli.
Un frammento della corteccia viene congelato per essere reimpiantato nella stessa paziente una volta superato il cancro. Tuttavia, questo metodo non è molto diffuso, richiede ampie strutture di laboratorio, personale medico altamente specializzato e non è molto efficace, inoltre c’è il rischio di ritrapianto di cellule tumorali durante il ritrapianto di tessuto.
Ideą leczenia CTRI i POF jest zabezpieczenie jak największej ilości prawidłowych komórek rozrodczych. Pozyskanie dużej liczby oocytów od każdej pacjentki podchodzącej do procedury zapładniania in vitro pozwoliłoby na wprowadzanie nowych metod diagnostycznych oocytów, poza oceną morfologiczną, możliwe stałaby się przebadanie ich również pod względem genetycznym. Dzięki zastosowaniu hodowli oogonialnych komórek macierzystych, możliwym stałoby się rozwiązanie ograniczeń związanych z konwencjonalnymi metodami leczenia niepłodności.
Projekt badawczy przewiduje wykorzystanie komórek macierzystych jajnika (OSC) w celu namnożenia ich a następnie różnicowania w kierunku komórek jajowych. Technika ta umożliwia pozyskanie większej liczby komórek rozrodczych u pacjentek nie odpowiadających an stymulację.
Na podstawie ostatnich badań wykazano, że OSC można łatwo wyizolować z fragmentów kory jajnika, a następnie hodować in vitro i namnażać w kulturach komórkowych w celu wygenerowania genetycznie identycznych populacji komórek, aż do ich dojrzewania do oocytów. Rozwój technologii komórek macierzystych w FP niesie za sobą niezaprzeczalną zaletę uzyskania dużej liczby oocytów z każdego izolowanego fragmentu tkanki, dzięki czemu możliwe jest badanie integralności genetycznej i wybór najbardziej żywotnych oocytów do natychmiastowego wykorzystania do zapłodnienia in vitro i/lub zamrożenie ich do przyszłych zabiegów IVF. Badania aplikacyjne OSC w FP zostały niedawno opublikowane przez włoskich badaczy, którzy opisali zarówno metody izolacji in vitro i wzrostu OSC, jak i procedury otrzymywania oocytów potencjalnie odpowiednich do programów FP. Ich wyniki wskazują, że można uzyskać dojrzałe oocyty z OSC rezydujących w korze jajników kobiet. Jest to kolejny krok po badaniach innych badaczy, którzy wykorzystywali komórki macierzyste do regeneracji funkcji jajników w eksperymentalnych modelach zwierzęcych, których ostatecznym wynikiem było uzyskanie zdrowej ciąży.
Ze względu na wysoki poziom gotowości technologicznej osiągnięty przez grupę włoską, nasz projekt ma na celu potwierdzenie danych dotyczących możliwości wykorzystania fragmentów kory jajnika w FP u kobiet oraz zastosowanie tych metod eksperymentalnych w wybranych kohortach pacjentów z CRTI i POF w Polsce.
Stosowanie OSC w zabezpieczeniu płodności na przyszłość mogłaby być ważną innowacją leczenia niepłodności u kobiet, którą można podsumować w następujących punktach:
a) procedura wolna od ryzyka onkogennego – Tradycyjne metody wykorzystują stymulację hormonalną w celu pobudzenia dojrzewania pęcherzyków jajnikowych i pobrania komórki jajowej. W szczególności u pacjentów z guzami hormonozależnymi, takimi jak guzy ginekologiczne, w tym rak piersi, stymulacja hormonalna może zagrażać dalszą proliferacją guza. Pozyskanie OSC jest wolne od stymulacji hormonalnej i nie wiąże się z dodatkowym ryzykiem onkogennym u pacjentów z nowotworem, a tym bardziej u pacjentów z POF. Co więcej, hodowlę komórek macierzystych można przeprowadzić w dowolnym momencie, bez czekania kilku tygodni na dojrzewanie pęcherzyków w jajniku wywołane bodźcem hormonalnym.
b) Ulepszone badania genetyczne przed zapłodnieniem in vitro – Ponieważ OSC hodowane in vitro rozwijają się w jednorodną populację, możliwe będzie genetyczne badanie komórek namnożonej populacji nie tylko pod kątem chorób dziedzicznych, ale także innych nieprawidłowości genetycznych (np. epigenetycznych) odpowiedzialnych za potencjalne dalsze patologie u płodu. To badanie przesiewowe jest możliwe dzięki dostępności powiększonych populacji oocytów pochodzących z tych samych OSC.
c) zamrażanie dojrzałych oocytów do przyszłego zapłodnienia in vitro – pacjenci z chorobą nowotworową mogą wykorzystać zamrożone oocyty do jednego lub więcej zabiegów zapłodnienia in vitro po ustąpieniu nowotworu.
przezwyciężenie ograniczeń etycznych związanych z konserwacją i odrzucaniem zarodków – przy obecnych procedurach zarodki uzyskane w procesie zapłodnienia pozaustrojowego mogą być oceniane genetycznie za pomocą PGD, jeśli wykazują zmiany genetyczne, które prowadzą do chorób są wykluczane z transferu, zdrowe zarodki bez obaw mogą być podane do endometrium. W Polsce nie niszczy się zarodków, lecz rozważając temat w kwestiach ogólnoświatowych, aspekt ten obejmuje względy etyczne związane z ewentualnym niszczeniem zarodków wykazujących nieprawidłowości genetyczne. Zastosowanie OSC przezwycięża te ograniczenia, ponieważ genetyczne badanie przesiewowe może być przeprowadzane na populacji oocytów pochodzącej z komórek macierzystych, przed zapłodnieniem in vitro
e) poprawa wskaźnika urodzeń przy zabiegach IVF – W związku z opisanymi zaletami można spodziewać się wyraźnej poprawy wskaźnika urodzeń metodami wykorzystującymi OSC nie tylko u chorych na nowotwory, ale także u kobiet z POF. Zastosowanie procedury uwzględniającej hodowlę komórek macierzystych może również przyczynić się do poprawy skuteczności leczenia niepłodności w populacji kobiet mieszkających na Śląsku. Industrialny charakter okręgu i zanieczyszczenia przemysłowe można bowiem wyróżnić jako jedną z przyczyn niepłodności.
„Zachowanie płodności poprzez wykorzystanie komórek macierzystych jajnika u pacjentek otrzymujących terapie przeciwnowotworowe oraz u kobiet z przedwczesną niewydolnością jajników”
Projekt dotyczy medycyny regeneracyjnej z wykorzystaniem komórek macierzystych i ma na celu ocenę możliwości zachowania płodności u młodych kobiet z chorobą nowotworową, które są kandydatkami do terapii przeciwnowotworowych, oraz u kobiet z POF. Badanie obejmie około 40 pacjentek onkologicznych i 40 kobiet z POF, które oddadzą fragment kory jajnika w celu uzyskania OSC. Populacje oocytów uzyskane w hodowli komórek macierzystych mogą zostać następnie zbadane zaawansowanymi metodami oceny genetycznej.
Procedura zapłodnienia pozyskanych komórek jajowych będzie mogła być przeprowadzona na wyraźną prośbę pacjentów oraz w ramach obowiązujących w Polsce przepisów. Dalszym etapem badania będzie przeprowadzenie procedury zapłodnienia pozaustrojowego pozyskanych z komórek macierzystych oocytów.
Mamy nadzieję, że udział kobiet ze zdiagnozowaną przedwczesną niewydolnością jajnika oraz kobiet przed leczeniem nowotworowym w naszym badaniu, umożliwi im swobodne spełnianie własnych potrzeb i realizację planów macierzyńskich.
Zespół wykonujący:
prof. Simone Palini
dr n. med Jacek Magnucki
dr n. med Krzysztof Grettka
Okres wykonania: 18 miesięcy
Miejsce wykonywania badań: Silesialab med.
Ilość rekrutowanych pacjentek: 80
Pacjentki przed leczeniem onkologicznym – chemio, radioterapia z ryzykiem całkowitego wygaśnięcia czynności jajników,
Pacjentki do 43 roku życia z przedwczesnym wygaśnięciem czynności jajników o podłożu jatrogennym – potwierdzone badaniami hormonalnym poziomów AMH, FSH, LH ESTRADIOL z surowicy.
Lasciateci un’e-mail o un numero di telefono e vi richiameremo.
Fertilita © 2022. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt: kreatywnepiksele.pl
