Лікування безпліддя стовбуровими клітинами

Ideą leczenia CTRI i POF jest zabezpieczenie jak największej ilości prawidłowych komórek rozrodczych. Pozyskanie dużej liczby oocytów od każdej pacjentki podchodzącej do procedury zapładniania in vitro pozwoliłoby na wprowadzanie nowych metod diagnostycznych oocytów, poza oceną morfologiczną, możliwe stałaby się przebadanie ich również pod względem genetycznym. Dzięki zastosowaniu hodowli oogonialnych komórek macierzystych, możliwym stałoby się rozwiązanie ograniczeń związanych z konwencjonalnymi metodami leczenia niepłodności.

Projekt badawczy przewiduje wykorzystanie komórek macierzystych jajnika (OSC) w celu namnożenia ich a następnie różnicowania w kierunku komórek jajowych. Technika ta umożliwia pozyskanie większej liczby komórek rozrodczych u pacjentek nie odpowiadających an stymulację.

Na podstawie ostatnich badań wykazano, że OSC można łatwo wyizolować z fragmentów kory jajnika, a następnie hodować in vitro i namnażać w kulturach komórkowych w celu wygenerowania genetycznie identycznych populacji komórek, aż do ich dojrzewania do oocytów. Rozwój technologii komórek macierzystych w FP niesie za sobą niezaprzeczalną zaletę uzyskania dużej liczby oocytów z każdego izolowanego fragmentu tkanki, dzięki czemu możliwe jest badanie integralności genetycznej i wybór najbardziej żywotnych oocytów do natychmiastowego wykorzystania do zapłodnienia in vitro i/lub zamrożenie ich do przyszłych zabiegów IVF. Badania aplikacyjne OSC w FP zostały niedawno opublikowane przez włoskich badaczy, którzy opisali zarówno metody izolacji in vitro i wzrostu OSC, jak i procedury otrzymywania oocytów potencjalnie odpowiednich do programów FP. Ich wyniki wskazują, że można uzyskać dojrzałe oocyty z OSC rezydujących w korze jajników kobiet. Jest to kolejny krok po badaniach innych badaczy, którzy wykorzystywali komórki macierzyste do regeneracji funkcji jajników w eksperymentalnych modelach zwierzęcych, których ostatecznym wynikiem było uzyskanie zdrowej ciąży.

Ze względu na wysoki poziom gotowości technologicznej osiągnięty przez grupę włoską, nasz projekt ma na celu potwierdzenie danych dotyczących możliwości wykorzystania fragmentów kory jajnika w FP u kobiet oraz zastosowanie tych metod eksperymentalnych w wybranych kohortach pacjentów z CRTI i POF w Polsce.

Stosowanie OSC w zabezpieczeniu płodności na przyszłość mogłaby być ważną innowacją leczenia niepłodności u kobiet, którą można podsumować w następujących punktach:

a) procedura wolna od ryzyka onkogennego – Tradycyjne metody wykorzystują stymulację hormonalną w celu pobudzenia dojrzewania pęcherzyków jajnikowych i pobrania komórki jajowej. W szczególności u pacjentów z guzami hormonozależnymi, takimi jak guzy ginekologiczne, w tym rak piersi, stymulacja hormonalna może zagrażać dalszą proliferacją guza. Pozyskanie OSC jest wolne od stymulacji hormonalnej i nie wiąże się z dodatkowym ryzykiem onkogennym u pacjentów z nowotworem, a tym bardziej u pacjentów z POF. Co więcej, hodowlę komórek macierzystych można przeprowadzić w dowolnym momencie, bez czekania kilku tygodni na dojrzewanie pęcherzyków w jajniku wywołane bodźcem hormonalnym.

b) Ulepszone badania genetyczne przed zapłodnieniem in vitro – Ponieważ OSC hodowane in vitro rozwijają się w jednorodną populację, możliwe będzie genetyczne badanie komórek namnożonej populacji nie tylko pod kątem chorób dziedzicznych, ale także innych nieprawidłowości genetycznych (np. epigenetycznych) odpowiedzialnych za potencjalne dalsze patologie u płodu. To badanie przesiewowe jest możliwe dzięki dostępności powiększonych populacji oocytów pochodzących z tych samych OSC.

c) zamrażanie dojrzałych oocytów do przyszłego zapłodnienia in vitro – pacjenci z chorobą nowotworową mogą wykorzystać zamrożone oocyty do jednego lub więcej zabiegów zapłodnienia in vitro po ustąpieniu nowotworu.
przezwyciężenie ograniczeń etycznych związanych z konserwacją i odrzucaniem zarodków – przy obecnych procedurach zarodki uzyskane w procesie zapłodnienia pozaustrojowego mogą być oceniane genetycznie za pomocą PGD, jeśli wykazują zmiany genetyczne, które prowadzą do chorób są wykluczane z transferu, zdrowe zarodki bez obaw mogą być podane do endometrium. W Polsce nie niszczy się zarodków, lecz rozważając temat w kwestiach ogólnoświatowych, aspekt ten obejmuje względy etyczne związane z ewentualnym niszczeniem zarodków wykazujących nieprawidłowości genetyczne. Zastosowanie OSC przezwycięża te ograniczenia, ponieważ genetyczne badanie przesiewowe może być przeprowadzane na populacji oocytów pochodzącej z komórek macierzystych, przed zapłodnieniem in vitro

e) poprawa wskaźnika urodzeń przy zabiegach IVF – W związku z opisanymi zaletami można spodziewać się wyraźnej poprawy wskaźnika urodzeń metodami wykorzystującymi OSC nie tylko u chorych na nowotwory, ale także u kobiet z POF. Zastosowanie procedury uwzględniającej hodowlę komórek macierzystych może również przyczynić się do poprawy skuteczności leczenia niepłodności w populacji kobiet mieszkających na Śląsku. Industrialny charakter okręgu i zanieczyszczenia przemysłowe można bowiem wyróżnić jako jedną z przyczyn niepłodności.