Внутрішньоматкова інсемінація – IUI (Intra Uterine Insemination) – одна з технік допоміжної репродукції, тобто один із методів, що використовується при лікуванні безпліддя. Інсемінація є менш складною, дешевшою та набагато менш інвазивною процедурою порівняно з екстракорпоральним заплідненням. Процедура передбачає введення правильно підготовленої сперми безпосередньо в порожнину матки. Це дозволяє обійти бар’єри, які можуть перешкодити спермі досягти яйцеклітини. Введення сперми безпосередньо в порожнину матки дозволяє уникнути впливу кислотності піхви та цервікального слизу. Крім того, перед процедурою сперма спеціально готується в лабораторії, завдяки чому тільки відібрані сперматозоїди (з правильним рухом, морфологією), зосереджені в невеликому обсязі рідини, досягають матки.
Процедура безболісна і проводиться під контролем УЗД за допомогою гнучкого катетера, призначеного для цієї мети. Інсемінація не потребує анестезії та тривалого перебування в центрі.
Процедуру можна проводити в індукованому циклі, тобто після попередньої фармакологічної стимуляції овуляції, або рідше в природному циклі.
Do zabiegu inseminacji nie jest wymagane szczególne przygotowanie. Należy jednak pamiętać o kilku rzeczach:
Pacjentów do zbiegu inseminacji kieruje lekarz na podstawie przeprowadzanej diagnostyki niepłodności. Przy kwalifikacji do inseminacji, tak jak przy wszystkich innych procedurach w leczeniu niepłodności, konieczna jest diagnostyka obojga partnerów.
Badania pacjentki:
badanie cytologiczne, ocena drożności jajowodów, USG narządu rodnego (uwzględniające liczbę pęcherzyków antralnych), badania krwi w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową (HCV, HIV, HBs-Ag, VDR), ocena rezerwy jajnikowej, badania poziomu hormonów, a także inne badania według indywidualnych wskazań
Badania pacjenta:
badanie nasienia, badania krwi w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową (HCV, HIV, HBs-Ag, VDRL), a także innych badań według indywidualnych wskazań np.: poszerzona diagnostyka nasienia, badania poziomu hormonów, posiew nasienia
Wskazaniami do wykonania inseminacji domacicznej są:
Czynnik męski:
Czynnik żeński:
Przed podjęciem decyzji o inseminacji niezbędne jest wykonanie diagnostyki przyczyn niepłodności w tym badania nasienia partnera. Lekarz może również zlecić pacjentce ocenę drożności jajowodów.
W przypadku, gdy lekarz stwierdzi, że jajowody są niedrożne, zabieg inseminacji nie ma sensu. Lekarz może zaproponować wtedy zabieg udrożnienia jajowodów lub procedurę zapłodnienia in vitro.
Bardzo ważnym badaniem przed przystąpieniem do inseminacji jest badanie nasienia w celu stwierdzenia, czy jest wystarczająca ilość ruchliwych plemników, aby zabieg inseminacji mógł być skuteczny. Najlepsze rezultaty osiąga się przy podaniu do macicy około 10 mln ruchliwych plemników. Większa koncentracja plemników nie poprawia istotnie powodzenia zabiegu. Obniżenie całkowitej liczby plemników poniżej miliona wiąże się z niskim prawdopodobieństwem uzyskania ciąży.
Jeżeli pacjent nie wykonał badania nasienia przed zabiegiem, nie będzie wiadomo czy jakość nasienia jest wystarczająca, aby można liczyć na uzyskanie ciąży. Zdarza się, że pacjenci nie chcą wykonać badania nasienia przed zabiegiem. Nie będzie to problemem, jeżeli parametry nasienia są dobre. W przypadku słabszego nasienia, wcześniejsze badanie może pomóc w doborze najodpowiedniejszej preparatyki nasienia, tak aby maksymalnie zwiększyć prawdopodobieństwo sukcesu. Wśród stanów, które można wykryć wcześniej w badaniu nasienia, a które uniemożliwiają wykonanie inseminacji są: azoospermia (brak plemników w nasieniu), kryptozoospermia lub poważna oligozoospermia (bardzo znikoma liczba plemników w nasieniu), nekrospermia (znaczna liczba martwych plemników) lub poważna asthenozoospermia (znaczące upośledzenie ruchu plemników, większość plemników nieruchomych).
Gdy w nasieniu nie stwierdzono obecności plemników, rozwiązaniem może być zastosowanie nasienia anonimowego dawcy do zabiegu inseminacji. Prawdopodobieństwo zajścia w ciąże po inseminacji nasieniem dawcy jest wtedy podobne do prawdopodobieństwa wystąpienia ciąży u par nie borykających się z problemem niepłodności i sięga nawet 30%.
Inseminacja nasieniem dawcy jest rozwiązaniem w przypadkach, gdy przyczyna braku potomstwa leży w poważnym czynniku męskim niepłodności oraz w przypadku nosicielstwa chorób genetycznych po stronie mężczyzny. Skorzystanie z banku nasienia należy rozważyć również po licznych niepowodzeniach ICSI. W przypadku inseminacji nasieniem dawcy skuteczność zabiegu przewyższa wyniki uzyskiwane po inseminacji nasieniem partnera o obniżonych parametrach. Skuteczność sięga nawet 30%.
Przygotowanie nasienia (tzw. preparatyka nasienia) partnera przed inseminacją ma na celu wyselekcjonowanie najlepszych plemników (wykazujących ruch postępowy, prawidłową morfologię) oraz oddzielenie ich od plazmy nasienia. Ponieważ jedynie ruchliwe plemniki mają szanse na udział w zapłodnieniu komórki jajowej, zwiększenie ich koncentracji w podawanej próbce zwiększa szanse powodzenia zabiegu.
Około godziny przed zabiegiem Pacjent umawiany jest w celu oddania nasienia. Nasienie oddane powinno być drogą masturbacji do specjalnego pojemniczka. Nasienie następnie trafia do laboratorium, gdzie embriolog lub pracownik laboratorium seminologicznego przeprowadza preparatykę nasienia. Preparatyka nasienia ma na celu:
Preparatyka może odbywać się różnymi metodami. Dobór metody zależy od wyjściowych parametrów nasienia.
Najczęstszymi metodami oddzielenia plemników od płynu nasiennego (plazmy nasiennej) są: płukanie nasienia, swim up (technika migracji wstępującej) i wirowanie w gradiencie gęstości. Dostępne są również specjalne płytki Fertil Chip, przeznaczone do delikatnej obróbki nasienia. Jedną z możliwych metod preparatyki jest również selekcja plemników w polu magnetycznym (MACS), umożliwiająca całkowite usunięcie plemników apoptotycznych.
Wykonanie inseminacji świeżo oddanym nasieniem jest bardziej skuteczne niż nasieniem mrożonym. Jednakże są sytuacje, kiedy wskazane jest wcześniejsze zamrożenie nasienia partnera np. kiedy konieczność oddania nasienia tuż przed inseminacją jest dla partnera zbyt stresująca i istnieje ryzyko, że nie uda mu się oddać nasienia w wyznaczonym czasie. Korzystanie z zamrożonego nasienia stosowane jest także w przypadku inseminacji nasieniem dawcy. Jest to praktykowane również ze względu na konieczność uniknięcia zakażeń przenoszonych drogą płciową.
Jeśli u kobiety występuje spontaniczna owulacja, a inseminacja wykonywana jest ze wskazań, takich jak, lekki czynnik męski, zabieg może być wykonany w cyklu naturalnym. Należy to również rozważyć u kobiet z podwyższonym ryzykiem wystąpienia hiperstymulacji jajników. Najczęściej jednak pierwszym etapem przygotowania do inseminacji jest farmakologiczna indukcja owulacji mająca na celu pobudzenie do rozwoju pęcherzyków jajnikowych zawierających komórki jajowe.
Gdy zapadnie decyzja o stymulacji hormonalnej, lekarz przepisuje pacjentce odpowiednie leki. Leki dobierane są indywidualnie w zależności od wskazań lekarza. Celem podawania preparatów zawierających hormony jest uzyskanie 1-3 dojrzałych pęcherzyków. W trakcie przygotowania do inseminacji niezbędne jest monitorowanie rozwoju pęcherzyków jajnikowych za pomocą USG, pozwala to na właściwe prowadzenie stymulacji hormonalnej oraz oszacowanie dojrzałości pęcherzyków jajnikowych. W momencie, gdy pęcherzyki mają 18-20 mm, lekarz zaleci podanie pacjentce preparatu zawierającego hCG (np. Pregnyl, Ovitrelle), wywołującego owulację. Prawidłowo owulacja następuje od 22 do 47 godzin po jego podaniu. Zabieg inseminacji wykonuje się zwykle 12 do 36 godzin po podaniu preparatu. Przestrzeganie ram czasowych przeprowadzania zabiegu inseminacji po podaniu hCG jest bardzo istotne. Może się jednak zdarzyć, że mimo iż pęcherzyk w wyniku stymulacji prawidłowo wzrasta, nie dochodzi do jego pęknięcia – owulacji, w wyniku czego nie może też dojść do zapłodnienia. Zarówno w cyklu spontanicznym, jak i stymulowanym niezbędna jest kontrola owulacji, gdyż czas wykonania zabiegu (okres okołoowulacyjny) wykazuje ścisłą korelację z jego powodzeniem.
Bezpośrednio po przygotowaniu nasienia podaje się je do jamy macicy biorczyni. Podanie nasienia odbywa się za pomocą specjalistycznego cewnika, który lekarz wprowadza pod kontrolą macicy. Po podaniu nasienia pacjentka powinna odpocząć około 10 minut na fotelu ginekologicznym.
Badanie kontrolne
Uwidocznienie w USG pękniętego pęcherzyka w 2 dobie po zabiegu jest ważnym predyktorem powodzenia zabiegu, wiąże się z wyższym odsetkiem ciąż (ponad 20%) w przeciwieństwie do grupy, w której nie został uwidoczniony pęknięty pęcherzyk (około 8% ciąż). Jeżeli lekarz stwierdzi, że pęcherzyk nie pękł, można rozważyć wykonanie drugiego zabiegu inseminacji w cyklu.
Skuteczność jednego zabiegu zależy od przyczyn niepłodności. Czynnikiem wpływającym na płodność wśród wszystkich par starających się o dziecko jest wiek pacjentki, nie pozostaje on więc również bez wpływu na wynik inseminacji domacicznej. Średnio skuteczność inseminacji bez uwzględnienia przyczyn jej zastosowania szacuje się na 3-10%. W przypadku oceniania skuteczności inseminacji trudno jest jednak posługiwać się ogólną statystyką. Przykładowo endometrioza o niewielkim stopniu zaawansowania wiąże się z porównywalną płodnością cyklu, jak w przypadku kobiet nie chorujących (odpowiednio odsetek ciąż to 22,7%, 25,7%). U kobiet z zaawansowaną endometriozą wskaźnik ciąż jest niższy i szacuje się go na 5,6%. Szansa na uzyskanie ciąży w wyniku zabiegu przeprowadzonego w cyklu spontanicznym u kobiet z zaawansowaną endometriozą jest znikoma (około 2%). Jedną z częstszych przyczyn przewlekłego braku jajeczkowania jest PCOS (ang. Polycystic Ovarian Syndrome), w którym wskaźnik powodzenia inseminacji domacicznej w cyklu stymulowanym osiąga około 20% na cykl. Największy odsetek ciąż przypada na pierwsze trzy cykle inseminacji domacicznej i wynosi około 30-40% u młodych kobiet. Liczba zabiegów nie powinna przekraczać 3-6 cykli inseminacji.
Powikłania inseminacji domacicznej należą do rzadkości (<1%), są to m.in.
Standardową procedurą jest wykonanie jednej inseminacji w cyklu. Niektóre doniesienia naukowe wskazują, że w przypadku, kiedy za niepłodność odpowiedzialny jest czynnik męski podwójne inseminacje nieznacznie zwiększają szanse powodzenia w porównani z pojedynczą inseminacją. Wyższa skuteczność podwójnej inseminacji nie jest jednak udowodniona, dlatego przyjmuje się, że podwójne inseminacje w tym samym cyklu nie zwiększają szansy na uzyskanie ciąży.
Należy jednak pamiętać, że bardzo istotne jest dokładne wyznaczenie momentu owulacji i podanie odpowiednio przygotowanego nasienia w odpowiednim czasie. W przypadku, gdy dobę lub dwie doby po zabiegu nie stwierdza się pęknięcia pęcherzyka jajnikowego wskazane jest powtórzenie zabiegu inseminacji.
Залиште нам електронну пошту або номер телефону, і ми передзвонимо вам
Fertilita © 2022. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt: kreatywnepiksele.pl
