Endometrioza to stan, który dotyka miliony kobiet na całym świecie. Jednak często jest źle rozumiana i źle diagnozowana. To przewlekłe i bolesne zaburzenie występuje, gdy tkanka podobna do wyściółki macicy rośnie poza macicą, powodując zapalenie, blizny i zrosty. Podczas gdy endometrioza może powodować szereg objawów, w tym bolesne miesiączki, bóle miednicy i zmęczenie, może mieć również znaczący wpływ na płodność. Nawet około 50% kobiet z endometriozą może doświadczyć niepłodności. Niestety, wiele kobiet nie jest świadomych związku między endometriozą a niepłodnością i może zmagać się z poczęciem i zajściem w ciążę przez lata, zanim znajdzie przyczynę. W tym artykule przybliżymy cichego winowajcę, jakim jest endometrioza i jak zrozumienie jej wpływu na płodność może pomóc kobietom przejąć kontrolę nad ich płodnością.
Czym jest endometrioza?
Endometrioza to stan, w którym tkanka, która normalnie wyściela wnętrze macicy, rośnie poza nią. Tkanka ta może rosnąć na jajnikach, jajowodach, jelitach, pęcherzu lub innych obszarach miednicy. W rzadkich przypadkach może ona również rosnąć poza miednicą. Tkanka ta zachowuje się podobnie jak tkanka wyściełająca macicę, zagęszczając się, a następnie pękając i krwawiąc podczas każdego cyklu miesiączkowego. Jednak w przeciwieństwie do wyściółki macicy, tkanka ta nie ma gdzie się podziać i może powodować zapalenie, blizny i zrosty. Dokładna przyczyna endometriozy nie jest znana, ale istnieje kilka teorii. Jedna z nich mówi, że dochodzi do niej, gdy krew menstruacyjna przepływa z powrotem przez jajowody do jamy miednicy, gdzie się zagnieżdża i rośnie. Inna teoria mówi, że dochodzi do niej, gdy komórki z wyściółki macicy przemieszczają się przez krwiobieg lub układ limfatyczny i wszczepiają się w innych częściach ciała. Niektórzy badacze uważają również, że endometrioza może być spowodowana problemem z układem odpornościowym, który pozwala na niekontrolowany rozrost tkanki.
Przyczyny i objawy endometriozy
Dokładne przyczyny endometriozy wciąż nie są w pełni poznane. Istnieje jednak kilka czynników, które mogą zwiększyć ryzyko rozwoju tego schorzenia. Należą do nich: występowanie endometriozy w rodzinie, rozpoczęcie miesiączki w młodym wieku, długie lub obfite miesiączki oraz krótki cykl menstruacyjny (mniej niż 27 dni). Inne czynniki, które mogą zwiększyć ryzyko, to m.in. fakt, że nigdy nie byłaś w ciąży, masz niski wskaźnik masy ciała (BMI) i masz chorobę, która uniemożliwia normalny wypływ krwi menstruacyjnej z organizmu. Objawy endometriozy mogą się różnić w zależności od kobiety, a nie wszystkie kobiety z endometriozą doświadczają objawów. Jednak niektóre wspólne objawy obejmują bolesne miesiączki, ból w miednicy, ból podczas seksu, bolesne wypróżnienia lub oddawanie moczu i niepłodność. Inne objawy mogą obejmować zmęczenie, wzdęcia, biegunkę, zaparcia i nudności.
Endometrioza i niepłodność
Endometrioza może mieć znaczący wpływ na płodność. W rzeczywistości nawet 50% kobiet z endometriozą może doświadczyć niepłodności. Przyczyna tego nie jest w pełni zrozumiała, ale uważa się, że stan zapalny i blizny spowodowane przez endometriozę mogą wpływać na funkcjonowanie jajników, jajowodów i macicy. Rozrost tkanki może również powodować zrosty, które mogą uszkodzić jajowody i uniemożliwić zapłodnienie jaja lub dotarcie do macicy. Dodatkowo, endometrioza może powodować zaburzenia równowagi hormonalnej, co może wpływać na owulację i zdolność do poczęcia. Dla kobiet, które próbują zajść w ciąże, ważne jest, aby szukać pomocy medycznej, jeśli po 6 do 12 miesięcy nie zobaczyły upragnionych dwóch kresek na teście ciążowym. Kobiety z endometriozą mogą mieć zalecenia poddania się zabiegom poprawiającym płodność, takim jak zapłodnienie in vitro (IVF) lub inseminacja domaciczna (IUI), aby zwiększyć swoje szanse na zajście w ciążę. W niektórych przypadkach, operacja może być również konieczne, aby usunąć tkanki endometrium lub naprawić wszelkie uszkodzenia narządów rozrodczych.
Zrozumienie związku między endometriozą a niepłodnością
Związek między endometriozą a niepłodnością jest złożony i nie jest w pełni zrozumiały. Istnieje jednak kilka czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju niepłodności u kobiet z endometriozą. Jednym z czynników jest stan zapalny i blizny spowodowane rozrostem tkanki endometrialnej, które mogą uszkodzić narządy rozrodcze i wpłynąć na ich funkcjonowanie. Innym czynnikiem są zaburzenia równowagi hormonalnej, które mogą wpływać na czas i jakość owulacji. Dodatkowo, zrosty spowodowane endometriozą mogą blokować jajowody lub uniemożliwić jaju dotarcie do macicy, co utrudnia zapłodnienie.
Ważne jest, aby kobiety z endometriozą, które starają się o poczęcie, ściśle współpracowały ze swoim lekarzem, aby opracować plan leczenia, który odpowiada ich indywidualnym potrzebom. Może to obejmować leczenie niepłodności, takie jak IVF lub IUI, lub operację usunięcia tkanki endometrialnej lub naprawy wszelkich uszkodzeń narządów rozrodczych.
Diagnoza endometriozy i niepłodności
Diagnozowanie endometriozy i niepłodności może być wyzwaniem, ponieważ objawy mogą różnić się u poszczególnych kobiet i mogą być podobne do innych schorzeń. Aby zdiagnozować endometriozę, twój lekarz może wykonać badanie miednicy, USG lub MRI, aby szukać oznak wzrostu tkanki endometrialnej. W niektórych przypadkach, laparoskopia może być konieczna do potwierdzenia diagnozy.
Aby zdiagnozować niepłodność, Twój lekarz może wykonać serię badań w celu oceny Twojego zdrowia reprodukcyjnego. Mogą one obejmować analizę nasienia dla Twojego partnera, badania krwi w celu oceny poziomu hormonów oraz badania obrazowe w celu oceny narządów rozrodczych.
Zmiany stylu życia w celu kontroli nad endometriozą i poprawy płodności
Oprócz zabiegów medycznych, istnieje kilka zmian w stylu życia, które kobiety z endometriozą i niepłodnością mogą wprowadzić, aby poprawić swoje zdrowie reprodukcyjne. Mogą one obejmować utrzymanie zdrowej wagi, regularne ćwiczenia i zmniejszenie stresu. Kobiety z endometriozą mogą również skorzystać z unikania żywności, które wyzwalają stan zapalny, takie jak przetworzona żywność i cukier, i zwiększenie ich spożycia żywności przeciwzapalnej, takich jak owoce, warzywa i kwasy tłuszczowe omega-3.
Radzenie sobie z endometriozą i niepłodnością
Radzenie sobie z endometriozą i niepłodnością może być wyzwaniem, zarówno fizycznym, jak i emocjonalnym. Ważne jest, aby kobiety szukały wsparcia u swoich lekarzy, rodziny i przyjaciół, a także, jeśli jest taka konieczność – w grupach wsparcia. Ważne jest również, aby priorytetowo traktować opiekę nad sobą i podjąć kroki w celu opanowania stresu i niepokoju.
Wnioski
Endometrioza jest przewlekłym i bolesnym schorzeniem, które dotyka miliony kobiet na całym świecie. Choć może powodować szereg objawów, w tym bolesne miesiączki, bóle miednicy i zmęczenie, może mieć również znaczący wpływ na płodność. Do 50% kobiet z endometriozą może doświadczyć niepłodności. Ważne jest, aby kobiety szukały pomocy medycznej, jeśli bezskutecznie próbują począć dziecko. Z właściwą diagnozą i planem leczenia, kobiety z endometriozą mogą przejąć kontrolę nad swoim zdrowiem reprodukcyjnym i zwiększyć swoje szanse na zajście w ciążę.
Jeśli zmagasz się z objawami endometriozy, nasi wykwalifikowani lekarze z Kliniki Fertilità w Katowicach pomogą Ci przejść cały proces diagnostyki i leczenia tego schorzenia.
